Nationale Drug Monitor geeft eerste indruk van invloed coronacrisis op drugscriminaliteit
Het aantal geregistreerde verdachten van alcohol- en drugsoverlast wijkt in de eerste helft van 2020 niet af van eerdere jaren. Dat staat in het Jaarbericht 2020 van de Nationale Drug Monitor van het Trimbos-instituut en het WODC, waarin een eerste, voorzichtige indruk wordt gegeven van de invloed van de coronacrisis op de illegale handel, productie en het bezit van drugs, en de criminaliteit en overlast door alcohol- en drugsgebruikers aan de hand van voorlopige cijfers. Regioplan bracht dit in kaart in opdracht van het WODC. Het aantal geregistreerde verdachten van drugshandel lijkt wel afgenomen te zijn sinds het uitbreken van de coronapandemie.
In de levering van cocaïne is tijdens de coronacrisis geen verstoring te zien: in het eerste halfjaar van 2020 werd al meer cocaïne in beslag genomen dan in heel 2019. Ook werden in het eerste halfjaar van 2020 meer productielocaties en opslagplaatsen ontdekt dan in dezelfde periode in 2019. De oorzaak van deze stijging was waarschijnlijk echter niet de coronacrisis, maar lijkt te komen door het gebruik van informatie uit de door de politie gekraakte PGP server ‘Encrochat’.
Instroom van Opiumwetzaken bij het Openbaar Ministerie
Na een aantal jaren waarin de instroom van Opiumwetzaken bij het Openbaar Ministerie (OM) is gedaald, is de instroom in 2019 met 5 procent toegenomen vergeleken met 2018. In de eerste maanden van de coronacrisis liggen de maandgemiddelden volgens voorlopige cijfers echter lager dan in de jaren ervoor. Vooral de instroom van zaken die betrekking hebben op bezit van drugs lijken afgenomen te zijn.
Toename overlast door alcohol en drugs en online drugshandel
In het Jaarbericht wordt ook een overzicht gegeven van de trends en laatste cijfers over alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast. Het aantal geregistreerde incidenten van overlast door alcohol en drugs leek te stijgen van 40.159 incidenten in 2019 naar 46.190 incidenten in 2020. Vooral in mei tot en met augustus waren er meer incidenten. Uit verschillende recente onderzoeken komen signalen naar voren dat illegale drugshandelaren hun werkwijze aanpassen. Handel zou meer plaatsvinden via sociale media zoals WhatsApp, Instagram en Telegram en via online bestellingen die per post worden verzonden. Deze mogelijke veranderingen naar een meer online werkwijze maakt dat de drugshandel minder zichtbaar is dan bij verkoop op straat of in andere fysieke ruimten.
Over de Nationale Drug Monitor
Het Jaarbericht van de NDM is een uitgave van het Trimbos-instituut en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC). Het Jaarbericht geeft een overzicht van de laatste cijfers over het gebruik van alcohol, tabak, drugs en slaap- en kalmeringsmiddelen, en ontwikkelingen in wetgeving, beleid en alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast. Het WODC werkte mee aan hoofdstukken over wetgeving en beleid op het gebied van justitie en veiligheid, over illegale handel, productie en bezit van drugs, en over criminaliteit en overlast door alcohol- en drugsgebruikers.
Dit is het laatste Jaarbericht dat in PDF-vorm wordt gepresenteerd. Later dit jaar zal het Jaarbericht digitaal verschijnen op de website nationaledrugmonitor.nl. Nieuwe gegevens zullen meerdere keren per jaar worden verwerkt. Door middel van de website kan deze digitale Nationale Drug Monitor een nog actueler en beter vindbaar overzicht bieden over de ontwikkelingen in middelengebruik en drugsgerelateerde criminaliteit. Het doel en de opzet van de Nationale Drug Monitor blijven verder ongewijzigd. De digitale Nationale Drug Monitor zal naar verwachting in het voorjaar van 2021 beschikbaar zijn.