Effectiviteit Wet controle op rechtspersonen lastig vast te stellen
De Wet controle rechtspersonen (Wcr) moet een bijdrage leveren aan het voorkomen en bestrijden van criminaliteit waarbij misbruik wordt gemaakt van rechtspersonen, zoals bv’s en stichtingen. In opdracht van het WODC voerde onderzoeksbureau Regioplan de ‘Evaluatie Wet controle op rechtspersonen’ uit. De evaluatie wees uit dat de Wcr een bijdrage levert bij het tegengaan van het misbruik van rechtspersonen, maar de feitelijke bijdrage kon niet eenduidig worden vastgesteld.
De Wcr wordt uitgevoerd door de afdeling TRACK van screeningsautoriteit Justis. TRACK levert risicomeldingen en netwerktekeningen aan de partijen die het toezicht, de opsporing en de handhaving uitvoeren van criminaliteit waarbij mogelijk sprake is van misbruik van rechtspersonen.
De afnemers van de TRACK-producten gebruiken de TRACK-producten voor de versterking van hun informatiepositie. Het is dan ook aannemelijk dat de TRACK-producten een bijdrage leveren aan het verminderen van het misbruik van rechtspersonen. De hoogte van de bijdrage kon echter niet worden vastgesteld, omdat gekwantificeerde doelen voor de Wcr ontbreken. Bovendien zijn er naast de Wcr ook andere beleidsinstrumenten gericht op het tegengaan van (financieel-economische) criminaliteit door rechtspersonen. Wat het precieze effect van specifiek de Wcr is blijft daarom onduidelijk.
Een aangrijpingspunt dat mogelijkheden biedt voor de vergroting van de effectiviteit van de Wcr is het uitbreiden van het startpunt voor de geautomatiseerde screening door TRACK. Momenteel zijn mutaties in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel hiervoor het enige startpunt. Het onderzoek identificeerde enkele andere kansrijke bronnen die eveneens relevante startsignalen kunnen opleveren, zodat ook malafide (rechts)personen die niet in het Handelsregister zijn geregistreerd of die geen mutaties doorgeven onder het geautomatiseerde TRACK-toezicht vallen.