Minder overlastgevend gedrag COA-bewoners in 2021
In 2021 verbleven 66.000 unieke vreemdelingen voor enige tijd op een COA-locatie. Een klein deel van hen is in dat jaar betrokken geweest bij een incident (6%) of verdacht van een misdrijf (3%). Het aantal incidenten en misdrijven ligt lager dan het jaar ervoor, terwijl de bezetting op COA-locaties hoger was. Dat blijkt uit vandaag gepubliceerd onderzoek van het WODC.
Incidenten
In 2021 registreerde het COA 5.900 incidenten: gevallen van verbale suïcidedreiging, zelfdestructieve acties en fysiek, verbaal en non-verbaal geweld. Dit is een afname van 7% ten opzichte van 2020, toen 6.300 incidenten op COA-locaties werden geregistreerd. Opvallend, omdat het aantal unieke vreemdelingen dat werd opgevangen op een COA-locatie in 2021 met 38% is toegenomen. Volgens het onderzoek lijkt er geen een-op-een relatie te zijn tussen het aantal mensen dat op een COA-locatie verblijft en het aantal gerapporteerde incidenten. Het aantal incidenten lijkt eerder samen te hangen met de duur van de tijd die mensen doorbrengen in de COA-opvang.
Misdrijven
In 2021 legde de politie 4.000 registraties van verdachten vast waarbij de verdachte op het moment van het plegen van het misdrijf op een COA-locatie verbleef. Dit is een afname ten opzichte van 2020, toen er 4.500 verdachten werden geregistreerd. De afname in misdrijven was 11%. In bijna driekwart van de gevallen gaat het om vermogensmisdrijven, zoals inbraak en diefstal. Ook voor misdrijven lijkt verblijfsduur een belangrijkere factor dan bezetting.
Wie zijn betrokken?
Zowel voor incidenten als misdrijven geldt dat vooral jongere mannen betrokken zijn. Of het om dezelfde groep gaat, moet nader worden onderzocht. Bij misdrijven geldt ook voor de algemene Nederlandse bevolking dat mannen en jongvolwassenen oververtegenwoordigd zijn onder verdachten. Daarnaast zijn bepaalde nationaliteiten oververtegenwoordigd in de statistieken. Dat komt mogelijk omdat er in die groepen relatief veel jongere mannen zitten.
Toekomstig onderzoek
Het rapport geeft verschillende suggesties voor toekomstig verdiepend onderzoek. Te denken valt aan de relatie tussen de verblijfsduur op de COA-locatie en de frequentie van incidenten en misdrijven, of het verband tussen betrokkenheid bij incidenten op een COA-locatie en crimineel gedrag op of buiten de locatie. Ook het effect van de maatregel die het COA een bewoner oplegt na een incident zou verder onderzocht kunnen worden.
Onderzoek verder verfijnen
Het is de eerste keer dat het WODC overlastgevend gedrag onder bewoners van COA-locaties in kaart brengt. Voorheen bracht de Analyseproeftuin Migratieketen (APM) van het ministerie van Justitie en Veiligheid jaarlijks een overzicht uit van geregistreerde incidenten en misdrijven van asielmigranten op en rondom COA-locaties. Om discussies over de opzet van onderzoek en rapportage te beperken en de rapportage van een wetenschappelijke basis te voorzien, heeft de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid het WODC verzocht om voortaan dit overzicht op te stellen.
Het WODC heeft voor deze rapportage een andere werkwijze gehanteerd dan APM. Zo kunnen waar mogelijk vergelijkingen worden gemaakt met criminaliteitscijfers over de algemene Nederlandse bevolking en de gepresenteerde cijfers in perspectief worden geplaatst. De komende jaren zal het WODC deze rapportage verder verfijnen.