Capaciteitsbehoefte justitiële ketens tot en met 2027 geraamd
Het WODC onderzocht in samenwerking met de Raad voor de rechtspraak wat de capaciteitsbehoefte is in de veiligheidsketen en voor de civielrechtelijke en bestuursrechtelijke rechtspraak tot en met 2027. De ramingen zijn gemaakt met het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) en vormen de basis voor de begroting 2023.
Veiligheidsketen
Het PMJ raamt een toename van minder dan 1% per jaar in de periode 2021-2027 van het aantal door de politie geregistreerde misdrijven. Het aantal geregistreerde verdachten stijgt met gemiddeld 1% per jaar, net als het aantal strafzaken bij de rechtbanken. Het aantal ondervonden delicten door slachtoffers neemt toe met gemiddeld 3% per jaar.
De capaciteitsbehoefte van het gevangeniswezen neemt toe met gemiddeld 3% per jaar, omdat het aantal vrijheidsstraffen voor volwassenen toeneemt terwijl de gemiddelde duur van vrijheidsstraffen voor volwassenen afneemt. De capaciteitsbehoefte van de forensisch psychiatrische centra (FPC’s) stijgt met gemiddeld 2% per jaar. Het aantal personen met reclasseringstoezicht neemt toe met gemiddeld 2% per jaar.
Het aantal HALT-verwijzingen neemt toe met gemiddeld 6% per jaar in de periode 2021-2027. De instroom van taakstraffen bij de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) stijgt met 4% per jaar. De capaciteitsbehoefte van de justitiële jeugdinrichtingen neemt toe met gemiddeld 2% per jaar.
Civiel- en bestuursrechtelijke rechtspraak
Het aantal civiele zaken bij de sector civiel van de rechtbanken neemt toe met gemiddeld 2% per jaar in de periode 2021-2027. Het aantal dagvaardingen bij de sector kanton van de rechtbanken neemt toe met gemiddeld 5% per jaar, terwijl het aantal verzoekschriften bij de sector kanton afneemt met circa 1% per jaar. Bij de gerechtshoven neemt het aantal dagvaardingen in handelszaken gemiddeld met 1% per jaar toe en het aantal verzoekschriften in handelszaken gemiddeld met 6% per jaar. Daarentegen daalt het aantal familiezaken met 1% per jaar.
Het aantal belastingzaken in 1e aanleg neemt af met gemiddeld 2% per jaar in de periode 2021-2027. Het aantal overige bestuurszaken neemt toe met gemiddeld 2% per jaar. Het aantal belastingzaken bij het gerechtshof en de Hoge Raad volgt (met enige vertragingen) de dalende trend bij de rechtbanken.
Beleidsneutrale raming
Demografische, economische, maatschappelijke en andere factoren in de samenleving vormen de basis voor het PMJ. Op basis van de verwachte ontwikkelingen van deze factoren wordt een uitspraak gedaan over de verwachte effecten op de justitiële ketens. De ramingen zijn ‘beleidsneutraal’. Dat wil zeggen dat de ramingen uitgaan van gelijkblijvend beleid, gebaseerd op gegevens tot en met 2020.
De (verwachte) COVID-19-effecten zijn integraal in het model opgenomen. Vanaf 2023 en verder wordt aangenomen dat COVID-19 geen effect meer heeft op de justitiële ketens.