Voormeting uitgevoerd in aanloop naar Experiment Gesloten Coffeeshopketen
Om alvast een indruk te krijgen van onder meer het cannabisgebruik, de gedoogde cannabisverkoop door coffeeshops en de illegale cannabisverkoop in de gemeenten die betrokken zullen zijn bij het Experiment Gesloten Coffeshopketen, is een voormeting uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd door Breuer&Intraval, RAND Europe en het Trimbos-instituut in opdracht van het WODC. Het onderzoek gaat over 19 gemeenten die betrokken zullen zijn bij het nog te starten experiment.
Cannabisverkoop in coffeeshops
In alle 110 coffeeshops waarvan de onderzoekers de menukaart hebben geanalyseerd, werd wiet verkocht. Vrijwel alle coffeeshops verkochten ook hasj (108 shops) en voorgedraaide joints (105 shops). Daarnaast verkocht circa één op de drie coffeeshops ‘edibles’, eetbare producten waarin cannabis is verwerkt en die niet als concentraat, olie of supplement worden verkocht. De belangrijkste redenen voor aanschaf van cannabis in een coffeeshop zijn de gunstige en goed te bereiken locatie, de verkoop van een hoge kwaliteit van cannabis, en een goede sfeer en vriendelijk personeel.
Cannabisverkoop op de illegale markt
Op de illegale cannabismarkt in de onderzochte gemeenten koopt men geregeld niet meer dan de maximale verkoophoeveelheid per transactie (5 gram) waaraan coffeeshops zich moeten houden. Van wiet werd in 32% van de gevallen minder dan 5 gram gekocht; bij hasj gaat het om 38% van de transacties. Voor personen die cannabis op de illegale markt kopen, zijn de prijs en de prijs-kwaliteit verhouding de belangrijkste redenen om dit niet in een coffeeshop te doen. Zij kopen hun cannabis op de illegale markt voornamelijk via een bezorgdienst of 06-dealer.
Experiment gesloten coffeeshopketen
Tijdens het Experiment gesloten coffeeshopketen wordt in tien interventiegemeenten geëxperimenteerd met de verkoop van legaal geteelde cannabis. Het experiment moet duidelijk maken of gereguleerde productie, distributie en verkoop van op kwaliteit gecontroleerde cannabis mogelijk is. Ook moet blijken wat de effecten hiervan zijn op de illegale markt, volksgezondheid, openbare orde en overlast en eventuele verplaatsingseffecten. Het experiment start naar verwachting tussen februari en mei 2024. Voorafgaande en tijdens het experiment vindt onderzoek plaats in de interventiegemeenten evenals in tien vergelijkingsgemeenten waar het reguliere cannabisaanbod zal blijven gelden. Deze voormeting is uitgevoerd tijdens de coronapandemie en er is een extra vergelijkingsgemeente aan het onderzoek toegevoegd. Vanwege de mogelijke invloed hiervan op de resultaten, wordt op dit moment een nieuwe nulmeting uitgevoerd. De resultaten daarvan worden afgezet tegen die van de vervolgmetingen.