Neemt ernstig geweld onder jeugdige veroordeelden toe?
Het WODC onderzocht de ontwikkelingen in ernstig geweld onder jeugdige veroordeelden in de periode 2010 tot en met 2021. Op de lange termijn zien we een daling in de geregistreerde ernstige geweldscriminaliteit, zoals zware mishandeling, doodslag of moord. In de jaren 2018 tot en met 2021 is er sprake van afvlakking van deze daling bij de groep jongvolwassen strafrechtelijke daders (18-23 jaar). Bij minderjarige strafrechtelijke daders zien we een stijging. Of deze stijging doorzet is de vraag, aangezien het OM in haar jaarbericht wijst op een afname van het aantal jeugdige verdachten van ernstig geweld in 2022. Ook is het onduidelijk of er een daadwerkelijke stijging is in ernstig geweld onder jeugdigen, of dat een grotere focus van de overheid op deze delicten onder minderjarigen een rol speelt.
Op lange termijn daling ernstig geweld onder jeugdige veroordeelden
Het aantal jeugdigen dat door het OM of de rechter schuldig is bevonden aan ernstige geweldsmisdrijven is in de periode 2010-2021 gehalveerd. De algehele geregistreerde jeugdcriminaliteit daalde in de periode echter nog meer. Daardoor kan het lijken dat ernstig geweld een groter probleem is geworden, omdat men een groter percentage jeugdige veroordeelde daders van ernstige geweld ziet ten opzichte van het totaal van jeugdige veroordeelden. Maar ook ernstig geweld onder jeugdigen is over de langere periode dus flink gedaald.
Zie infographic: Ontwikkelingen in ernstig geweld door jeugdigen
Op korte termijn afvlakking daling of zelfs stijging
Het overgrote deel (meer dan 80%) van de jeugdige daders van een ernstig geweldsmisdrijf is enkel schuldig bevonden aan een (of meerdere) poging(en) daartoe. In de jaren 2018 tot en met 2021 bleef het aandeel strafrechtelijke jongvolwassen daders van (poging tot) ernstig geweld per 100.000 leeftijdsgenoten ongeveer gelijk (van 31,5 naar 31,8). Bij minderjarige daders zien we hierin een stijging van 12,8 naar 22,7. Het gaat daarbij vooral om jongens die zijn veroordeeld voor de delicten zware mishandeling en doodslag in de vier grootste steden.
Vervolgonderzoek naar misdrijf doodslag
Zowel in de media, in de politiek als onder professionals leeft het beeld van verharding van de jeugdcriminaliteit, waarmee vaak gerefereerd wordt aan ernstige geweldscriminaliteit. Dit roept de vraag op hoe dit geweld er dan uitziet en onder welke omstandigheden het door jeugdigen gepleegd wordt. In een verdiepend onderzoek dat volgend jaar verschijnt, wordt hier nader op ingegaan voor het misdrijf doodslag.