Eerste inzichten rond beoordelingssystematiek psychische gesteldheid particuliere wapenbezitters
Op dit moment is er nog geen sprake van een optimale beoordeling van de psychische gesteldheid van particulieren die een wapen hebben of willen aanschaffen. Om een beoordelingssystematiek daarvoor op te zetten, zouden eerst een aantal heldere keuzes moeten worden gemaakt. Bijvoorbeeld keuzes over doelstellingen van de beoordeling en welke gevolgen en beoordelingsfouten acceptabel zijn of niet. En definieer psychische gesteldheid breder dan psychische stoornis. Ook iemands leef- en sociale omgeving en de wijze waarop die persoon reageert, bepalen of iemand veilig met een wapen omgaat. Dat blijkt uit een verkennend onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut in opdracht van het WODC.
Voor de veiligheid in de gehele Nederlandse maatschappij wordt van belang geacht dat het vaststellen en monitoren van de psychische gesteldheid van wapenbezitters optimaal verloopt. In dit onderzoek is bestaande kennis van experts hierover verzameld tijdens een aantal sessies. Die kennis moet bijdragen aan de ontwikkeling van instrumentarium. Daarmee kunnen de risico’s van wapenbezit tot een minimum worden beperkt.
Eerst keuzes maken
Het moet duidelijk zijn wat je met een nieuwe beoordelingssystematiek wilt bereiken en of dit met het oog op bestaande wetgeving wel kan. Daarnaast is het belangrijk om keuzes te maken over de foutmarges en de gevolgen van een nieuwe systematiek die acceptabel worden geacht. Er zullen altijd gevallen zijn waarbij op basis van de beoordeling onterecht wordt geconcludeerd dat personen niet in aanmerking moeten komen voor een wapenvergunning en gevallen waarbij onterecht wordt geconcludeerd dat zij wel in aanmerking kunnen komen voor een wapenvergunning. Gevallen in deze laatste categorie zijn uiteraard een probleem voor de maatschappelijke veiligheid. Vooraf dient te worden bepaald in hoeverre dergelijke gevolgen acceptabel zijn, omdat hieruit de eisen volgen waaraan een systematiek moet voldoen. Deze eisen zijn bepalend voor de manier waarop een beoordelingssystematiek wordt ingericht en voldoet.
Brede definitie psychische gesteldheid
Tijdens de sessies met experts is aan de orde gekomen dat psychische gesteldheid niet gelijk moet worden gesteld aan alleen het hebben van een psychische stoornis. Allereerst betreft een psychische stoornis vaak een scala aan ernstige of minder ernstige symptomen of verschijnselen.. Daarnaast is psychische gesteldheid breder dan alleen stoornissen. Risico’s als gevolg van een stoornis hangen mede af van de fysieke en sociale omstandigheden waarin iemand zich bevindt. Het wordt daarom aanbevolen om in een beoordelingssystematiek psychische gesteldheid breder te definiëren dan psychische stoornis en daarnaast de levensomstandigheden, sociale omgeving en coping strategieën van een persoon mee te nemen in de beoordeling.