Nieuwe editie Justitiële verkenningen over onderzoek naar de rechtsstaat
Tot een aantal jaar geleden beschouwden veel Nederlanders onze rechtsstaat als redelijk goed functionerend. Met name de toeslagenaffaire en onrust rondom de gaswinning in Groningen hebben daar verandering in gebracht. In het rechtsstaat-rapport van de Staatscommissie van dit jaar werd geconcludeerd dat de rechtsstaat is verwaarloosd en nodig gerepareerd moet worden. Ook onderzoekers kunnen hieraan bijdragen. Daarbij gaat het niet alleen om staatsrechtelijk geleerden die kijken naar hoe de rechtstaat is of zou moeten worden ingericht. Er is meer diversiteit nodig in het onderzoek, bijvoorbeeld onderzoek waarin wordt gekeken naar de uitwerking die onderdelen van de rechtsstaat op mensen hebben. Dit themanummer van Justitiële verkenningen geeft een aantal voorbeelden van manieren waarop hier invulling aan kan worden gegeven.
Het themanummer start met een bijdrage van hoogleraar Marc Hertogh, tevens plaatsvervangend voorzitter van de Staatscommissie. Hij gaat in op wat de rechtsstaat is, welke verschillende vormen van empirisch onderzoek naar de rechtsstaat kunnen worden gedaan en sluit af met een onderzoeksagenda. De overige bijdragen gaan over:
- de toegankelijkheid van rechtshulp, die van groot belang is voor het functioneren van de rechtsstaat;
- de Europese invloed op de vormgeving van de Nederlandse rechtsstaat;
burgers met soevereine denkbeelden, die de Nederlandse rechtsstaat afwijzen en willen vervangen door eigen instituties.