Het WODC verricht op het gebied van het gevangeniswezen veel onderzoek. Zo wordt samen met het ministerie van JenV gezocht naar een verklaring voor de stijging in de bezetting binnen gevangenissen. Ook wordt onderzocht hoe er tot effectievere gevangenisstraffen gekomen kan worden en zet het WODC een monitoringstraject op bij de inrichting van een nieuw stelsel van jeugddetentie.
Grip op verharding in gevangenissen vraagt om andere langetermijnvisie op veiligheid
Gevangenismedewerkers ervaren de laatste jaren een verharding in de inrichtingen. Om grip te houden op de zogenoemde hoogrisico-gedetineerden, zijn er allerlei maatregelen genomen in de gevangenissen. Die zijn vooral gericht op behoud van veiligheid, en minder op resocialisatie, risico(beheersing) en humaniteit. De onderzoekers menen dat een andere langetermijnvisie met een beter evenwicht nodig is.
Lees het rapport : Grip of in de Greep? (2024)
Van bajes naar buiten
Jaarlijks stromen in Nederland ongeveer 27.000 personen in en uit detentie. De Kans op herhaling van delinquent gedrag na detentie is groot: de afgelopen jaren komt bijna de helft van de ex-gedetineerde personen binnen twee jaar weer met justitie in aanraking en bijna 27 procent komt weer in detentie terecht. Om de recidviecijfers te verlagen, wordt al geruime tijd ingezet op het bevorderen van re-integratie van ex-gedetineerde personen. Het is belangrijk deze inzet te evalueren en waar nodig te verbeteren. Dit onderzoek levert daar een bijdrage aan.
Lees het rapport: Van bajes naar buiten (2024)
Waarom komen ze niet? Meldingsbereidheid onder veroordeelden met een zelfmeldstatus
De probleemstelling van dit onderzoek luidt als volgt:
Wat zijn de oorzaken van de geringe meldingsbereidheid van de gestraften in de zelfmeldprocedure (‘veroordeelden met zelfmeldstatus’)?
Het uiteindelijke doel van dit onderzoek (dat wil zeggen, waaraan de resultaten volgens ons zouden moeten bijdragen) is om het aantal zelfmelders te verhogen.
Lees het rapport: Waarom komen ze niet? (2023)
Recidive onder ex-gedetineerde volwassenen en jeugdigen
In deze factsheet wordt gerapporteerd over de recidive van volwassenen en jeugdigen die respectievelijk in een penitentiaire inrichting (PI) of justitiële jeugdinrichting (JJI) verbleven.1 De personen in dit onderzoek zijn in de periode 2010 tot en met 2019 uit een PI of JJI vrijgekomen en vanaf dit moment is de recidive berekend. Tot juli 2022 is gekeken of deze personen nieuwe misdrijven hebben gepleegd die geleid hebben tot een strafzaak.
Lees het rapport: Recidive onder ex-gedetineerde volwassenen en jeugdigen (Factsheet 2023-3)
Vergelijkend onderzoek Italiaans 41-bis detentieregime
Er is de afgelopen tijd – in media, politiek en praktijk – veel aandacht voor de aanpak van de zware georganiseerde criminaliteit. Specifiek voor het gevangeniswezen komt dit tot uitdrukking in beleid ter voorkoming van voortgezet crimineel handelen in detentie (hierna: VCHD). In Italië is ervaring met een zwaar detentieregime in het kader van bestrijding van de maffia. Dit wordt geregeld in artikel 41-bis van de Italiaanse wet op het gevangeniswezen. Daarom wordt in dit onderzoek onderzocht of de Nederlandse wet- en regelgeving aangepast kan worden met wat in Italië geleerd is rondom het antimaffia-detentieregime.
Lees het rapport: Vergelijkend onderzoek Italiaans 41-bis detentieregime (2023)