Recidivetrends daders van high impact crimes
Het nieuwste recidiveonderzoek van het WODC onder woninginbrekers, straatrovers en overvallers, ofwel daders van high impact crimes (HIC), laat zien dat de licht stijgende recidivetrend sinds 2014 niet doorzet in 2016 bij woninginbrekers en straatrovers, maar wel bij overvallers.
Ook laat het onderzoek zien dat de recidive onder HIC-daders in het afgelopen decennium veel minder sterk daalt dan het aantal veroordeelde HIC-daders. Het aantal daders dat HIC-delicten pleegt is kleiner geworden, maar tegelijk blijft een hardnekkige groep daders over die volhardt in het plegen van delicten. HIC-daders vormen een crimineel actieve dadergroep die al op jonge leeftijd beginnen met crimineel gedrag.
Trendbreuk overvallers: na recidivedaling tot 2013, in periode 2014-2016 stijging
Uit het onderzoek van het WODC blijkt dat de recidive onder alle drie de typen HIC-daders die veroordeeld zijn in de periode 2007 tot en met 2016 is gelijk gebleven of afgenomen. Bij overvallers is binnen deze periode echter wel sprake van een trendbreuk. Na een recidivedaling tot en met 2013 is er van 2014 tot en met 2016 sprake van een stijging (relatieve toename van 12% in 2014-2016). Dit is extra opvallend omdat juist bij de overvallers in eerdere jaren de grootste recidivedaling te zien was (relatieve afname van 28% in 2004-2013). Het aandeel veroordeelde woninginbrekers, straatrovers en overvallers in 2016 dat binnen twee jaar opnieuw is veroordeeld is respectievelijk 55%, 52% en 43%. Bij de berekening van deze recidivecijfers is rekening gehouden met verschillen in de tijd in de achtergrondkenmerken van de daders. De recidive is onderzocht tot juli 2019. Het WODC heeft geen onderzoek gedaan naar de oorzaken van de recidivetrends.
Aantal veroordeelde HIC-daders daalt sterk, recidive daalt veel minder sterk
Verder blijkt uit het WODC-onderzoek dat het aantal veroordeelde HIC-daders sinds 2002 enorm is afgenomen (dalingen van 42% tot 75%), terwijl de recidive bij deze groep het afgelopen decennium lang niet zo sterk is gedaald. De laatste jaren (2014 tot en met 2016) is zelfs sprake van een stabilisatie of stijging van de recidive, terwijl het aantal veroordeelde HIC-daders ook in deze jaren aanzienlijk is afgenomen. Het lijkt er dus op dat het aantal daders dat HIC-delicten pleegt aanzienlijk is teruggedrongen, maar dat er een hardnekkige groep overblijft die volhardt in het plegen van delicten.
HIC-daders vormen een jonge en crimineel actieve dadergroep
In het onderzoek is ook gekeken naar de achtergrond- en strafrechtelijke carrière kenmerken van de veroordeelde HIC-daders. Hieruit blijkt dat HIC-daders een actieve dadergroep vormen (met veel veroordelingen op hun naam) en vaak al op een zeer jonge leeftijd beginnen met crimineel gedrag. Twee derde tot driekwart van de HIC-daders veroordeeld in de recentste jaren (2013 tot en met 2016) was minderjarig ten tijde van hun eerste strafzaak en ongeveer de helft was slechts tussen de 12 en 15 jaar. Verder valt op dat met name straatrovers jong zijn ten tijde van de huidige strafzaak: 40% van de veroordeelde straatrovers is minderjarig, terwijl dit percentage bij woninginbrekers en overvallers op respectievelijk 14% en 17% ligt.
Meerjarig WODC-onderzoeksprogramma recidive high impact crimes
Woninginbraken, straatroven en overvallen zijn delicten die veel impact hebben op het slachtoffer, zijn directe omgeving en het veiligheidsgevoel onder burgers. De overheid heeft de afgelopen jaren sterk ingezet om deze HIC-delicten aan te pakken. Om deze reden is het WODC gevraagd een meerjarig onderzoeksprogramma naar de recidive onder HIC-daders op te zetten waar dit onderzoek deel van uit maakt. Het huidige onderzoek betreft de derde recidivemeting onder alle veroordeelde HIC-daders in Nederland. De komende jaren zal de recidive onder HIC-daders gevolgd blijven worden. Daarnaast wordt binnen het onderzoeksprogramma onderzoek gedaan naar de effectiviteit van verschillende aanpakken bij HIC-daders.
Links
- Lees het volledige rapport ’Achtergronden en recidive onder daders van high impact crimes veroordeeld in 2002-2016’.
- De achterliggende recidivecijfers zijn ook te raadplegen via REPRIS, een webapplicatie waarbij recidivecijfers van verschillende dadergroepen op te vragen zijn.