Vignetstudie art 2.3 Wfz

In 2020 is een nieuw wetsartikel in werking getreden: artikel 2.3 Wet forensische zorg (Wfz). Met dit artikel kan de strafrechter voor een betrokkene een machtiging tot verplichte zorg binnen de reguliere geestelijke gezondheidszorg afgeven, waardoor de strafrechter niet langer enkel forensische zorgmodaliteiten in zijn arsenaal heeft. Vanuit de praktijk en in de literatuur werden hierover echter al snel zorgen geuit. Het zou mogelijk leiden tot een toestroom van patiënten die de reguliere geestelijke gezondheidszorg niet op een veilige manier kan behandelen, waardoor gevaarlijke situaties binnen en buiten de instellingen zouden kunnen ontstaan. In een verkennend jurisprudentieonderzoek hebben Oosterhuis e.a. daarom onderzocht hoe dit artikel werd toegepast (Toepassing van artikel 2.3 Wet forensische zorg, V. Oosterhuis, A.M. Burger en C.H. de Kogel, WODC Cahiers 2022-13, 2022). Hierbij focusten zij op de kenmerken van personen voor wie het werd overwogen en de overwegingen die de strafrechter daarbij had. Hieruit bleek dat personen voor wie geen machtiging werd afgegeven ernstigere geweldsdelicten hadden gepleegd en daar vaker wapens bij gebruikten. Deze beide factoren houden verband met de gevaarinschatting die de strafrechter maakt, maar uit het onderzoek kwam nog onvoldoende duidelijk naar voren hoe deze factoren precies een rol speelden. Daarnaast spelen mogelijk factoren een rol die niet uit de jurisprudentie gefiltreerd konden worden, zoals het recidiverisico. Hoewel in de literatuur ook werd aangegeven dat de ernst en de aard van de psychische problematiek een rol zou spelen, kon dit door beperkingen in de data niet voldoende onderzocht worden. Wat de rol hiervan is in het beslissen over de afgifte van een machtiging is zodoende nog onduidelijk. De belangen en mechanismes in het beslisproces over artikel 2.3 Wfz konden in voorgaand onderzoek onvoldoende aan het licht worden gebracht, waardoor nader onderzoek noodzakelijk is.