Recidive gepleegd tijdens tbs onderzocht door WODC
Het WODC wil meer onderzoek doen naar recidivedelicten gepleegd tijdens strafrechtelijke trajecten. In een haalbaarheidsstudie is daarom een methode ontwikkeld waarmee dit betrouwbaar mogelijk is.
Dit is gebeurd aan de hand van de maatregel tbs met dwangverpleging. Voor alle veroordeelden die de maatregel tbs met dwangverpleging maatregel opgelegd hebben gekregen is de recidive tijdens het verblijf in een tbs-instelling, tijdens verlof en tijdens de voorwaardelijke beëindiging in kaart gebracht.
Uit het onderzoek blijkt dat het aantal strafzaken naar aanleiding van recidivedelicten tijdens de tbs-maatregel in de periode 2000-2016 verdubbeld is tot ongeveer 5 per 100 bezette tbs-plaatsen per jaar. In deze periode varieerde het aantal bezette tbs-plaatsen tussen de 1.500 en 2.200. De toename van de recidive tijdens de tbs-maatregel komt voornamelijk op rekening van de eerste fase van de tbs, waarin de tbs-gestelde binnen de beveiligde kliniek verblijft en nog geen enkele vorm van verlof wordt toegekend. De stijging kan veroorzaakt zijn door beleid gericht op consequente aangifte van misdrijven tijdens de tbs eind 2013. Het aantal strafzaken naar aanleiding van zeer ernstige recidivedelicten is in de periode 2013-2016 toegenomen van 0,3 naar 0,7 per 100 bezette tbs-plaatsen per jaar.
Recidivedichtheid en ontwikkeling van recidiverisico
De recidivedichtheid, dat wil zeggen het aantal recidivedelicten per 100 bezette plaatsen per jaar, is het hoogst in de laatste fase van de tbs-maatregel, die van de voorwaardelijke beëindiging van de tbs. Gedurende de eerste fase en de daarop volgende extramurale fase van transmuraal verlof en proefverlof is het risico om te recidiveren min of meer constant of licht dalend. In de laatste fase van voorwaardelijke beëindiging neemt het risico om te recidiveren daarentegen licht toe naarmate een tbs-gestelde zich langer in deze fase bevindt.
Bruikbaarheid voor andere strafrechtelijke trajecten
De twee methoden die zijn toegepast in deze studie zijn getoetst op uitvoerbaarheid en bruikbaarheid. Waar gestandaardiseerde tellingen (GT) het mogelijk maakt om alle strafzaken naar aanleiding van recidivedelicten per kalenderjaar in kaart te brengen, maakt multistate analyse (MSA) het mogelijk om de ontwikkeling van het risico op recidive gedurende een (fase van een) traject te onderzoeken en om factoren die samenhangen met recidive tijdens een traject toe te lichten. De MSA-methode brengt echter een ingewikkeldheid met zich mee die de communicatie van de resultaten bemoeilijkt. Desalniettemin werd met beiden methoden waardevolle kennis over recidive tijdens tbs met dwangverpleging opgedaan.
Lees het volledige rapport Op zoek naar methoden om recidive tijdens een strafrechtelijk traject in kaart te brengen: Recidive tijdens tbs met dwangverpleging als testcase.