De forensische zorg helpt mensen die met justitie in aanraking zijn gekomen, via geestelijke gezondheidszorg, of zorg voor verslaafden of geestelijk gehandicapten. Tbs met dwangverpleging is de zwaarste vorm van forensische zorg. Hoe verlopen zorgtrajecten en helpt dit tegen terugval?
De gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel in 2022
De gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel (GVM) is één van de drie onderdelen van de Wlt en geldt vanaf 1 januari 2018. Met deze zelfstandige toezichtmaatregel kan toezicht worden gehouden na afloop van een gevangenisstraf en/of tbs-maatregel.
Dit rapport beschrijft de kenmerken van de gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregelen (GVM’s) in 2018 tot en met 2022. De onderzoeksvragen gaan over het aantal opleggingen, kenmerken van de opleggingen, adviezen van de reclassering en het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP) en de argumentatie van de rechtbanken en hoven. Ook zijn kenmerken vastgelegd van uitspraken over de tenuitvoerlegging van de GVM, en over één verlenging van een GVM.
Lees het rapport: De gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel in 2022 (Cahier 2024-17)
Artikel 2.3 Wet forensische zorg in cijfers 2020 tot en met 2022
Met het inwerkingtreden van artikel 2.3 Wet forensische zorg (Wfz) op 1 januari 2020 heeft de strafrechter de bevoegdheid gekregen om in verschillende fasen van het strafproces een zorgmachtiging of rechterlijke machtiging af te geven voor personen die niet (meer) op hun plaats zijn in het strafrecht en verplichte zorg nodig hebben. Op basis van registratiedata uit het zorginformatiesysteem van het Openbaar Ministerie (OM) geeft deze factsheet inzicht in de toepassing van artikel 2.3 Wfz in de eerste drie jaar sinds inwerkingtreden.
Lees de Factsheet: Artikel 2.3 Wet forensische zorg in cijfers 2020 tot en met 2022 (Factsheet 2024-1)
Langdurig toezicht bij ernstige gewelds- en zedendelinquenten
In 2018 is de Wet langdurig toezicht, gedragsbeïnvloeding en vrijheidsbeperking (Wlt) in werking getreden, een wet waarmee langdurig toezicht, behandeling en monitoring van ex-gedetineerden en (ex-)terbeschikkinggestelden (tbs) is geregeld.
Het doel van het huidige onderzoek is onderzoeken of voor de genoemde Wlt-populatie toezicht/behandelprogramma’s of elementen daarvan bekend zijn die kunnen helpen in het houden van langdurig(er) toezicht. Naast het in kaart brengen van effectieve toezicht/behandelprogramma’s voor langdurig toezicht zijn de veronderstelde werkzame mechanismen van de programma’s, de overeenkomsten en verschillen tussen de gevonden programma’s en elementen en eerder onderzoek naar effectief toezicht, en de manier waarop langdurig toezicht gemonitord kan worden in kaart gebracht.
Lees het rapport: Langdurig toezicht bij ernstige gewelds- en zedendelinquenten (Cahier 2024-8)
De gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel in 2021
Met de Wet langdurig toezicht, gedragsbeïnvloeding en vrijheidsbeperking (Wlt) is het mogelijk geworden langduriger en onder bepaalde voorwaarden levenslang toezicht te houden op personen die wegens een ernstig gewelds- of zedendelict zijn veroordeeld tot een gevangenisstraf en/of een maatregel terbeschikkingstelling (tbs). De gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel (GVM) is één van de drie onderdelen van de Wlt en geldt vanaf 1 januari 2018. Met deze zelfstandige toezichtmaatregel kan toezicht worden gehouden na afloop van een gevangenisstraf en/of tbs-maatregel.
Dit rapport blikt terug op de cijfers over de GVM’s uit 2018 tot en met 2020 en laat de resultaten van de nieuwe opleggingen tot de GVM in 2021 zien.
Lees het rapport: De gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel in 2021 (Cahier 2023-5)
Toepassing van artikel 2.3 Wet forensische zorg
Het op 1 januari 2020 in werking getreden artikel 2.3 Wet forensische zorg (Wfz) geeft de strafrechter de bevoegdheid een civiele machtiging voor verplichte zorg af te geven. Adequate toeleiding vanuit de strafrechtketen naar zorg van personen die dit nodig hebben is het hoofddoel artikel 2.3 Wfz.
De hoofdvraag van dit onderzoek luidt: Hoe werd artikel 2.3 Wfz toegepast blijkens jurisprudentie?
Voor het onderzoek zijn de volgende deelvragen geformuleerd:
- Welke kenmerken zagen wij bij de betrokkenen voor wie een machtiging via artikel 2.3 Wfz werd overwogen en respectievelijk wel of niet werd afgegeven?
- Welke kenmerken zagen wij bij de zaken waarin een machtiging via artikel 2.3 Wfz werd overwogen en respectievelijk wel of niet werd afgegeven?
- Welke overwegingen van de strafrechter speelden een rol bij het besluit om wel of geen machtiging af te geven?
Lees het rapport: Toepassing van artikel 2.3 Wet forensische zorg (Cahier 2022-13)