Verschillende belangen en perspectieven bij terugkeer van migranten zonder verblijfsrecht
Het nieuwe themanummer van Justitiële Verkenningen gaat over de problematiek rondom terugkeer van migranten zonder verblijfsrecht. Alle bijdragen uit dit themanummer raken aan verschillende aspecten van discussies rondom het thema van terugkeer, zoals de waarborging van fundamentele rechten en duurzaamheid van terugkeer. Dit themanummer maakt duidelijk dat er geen makkelijke oplossingen zijn voor de terugkeerproblematiek en geeft lezers inzicht in de complexiteit ervan vanuit verschillende gezichtspunten.
We kijken terug op 25 jaar terugkeerbeleid en zoomen vervolgens in op de verschillen tussen instrumentele en normatieve modellen van wetsnaleving in het bewerkstelligen van terugkeer. Daarna volgt een kritische bespreking van de eigen verantwoordelijkheid van de migrant binnen het terugkeerbeleid. Hierin wordt gepleit voor een meer begrensde opvatting van de eigen verantwoordelijkheid, die de grondrechten van de migrant en internationale wetgeving bovendien respecteert. Een volgend artikel is gewijd aan de uitvoeringspraktijk van ‘vrijwillige’ terugkeer. Dat laat zien hoe terugkeercounselors in hun werk bezig zijn de besluitvorming van migranten met betrekking tot hun terugkeer te beïnvloeden. Ook worden in dit nummer Nederland en België vergeleken wat betreft beleid en organisatie van vreemdelingenbewaring en de invloed van verschillen hierin op de werkpraktijk en interacties tussen terugkeerfunctionarissen en migranten. Tot slot krijgen we aan de hand van verhalen van twee migranten een inkijkje in PhD-onderzoek over mannelijke migranten die zijn teruggekeerd van Europa naar Senegal.