Capaciteitsbehoefte Justitiële Ketens tot en met 2029 geraamd
Het WODC onderzocht in samenwerking met de Raad voor de rechtspraak wat de capaciteitsbehoefte is in de veiligheidsketen en voor de civielrechtelijke en bestuursrechtelijke rechtspraak tot en met 2029. De ramingen zijn gemaakt met het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) en vormen de basis voor de begroting 2025.
Sinds 2004 publiceert het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) jaarlijks een actualisering van de ramingen van de capaciteitsbehoefte van de justitiële ketens, die gegenereerd worden door het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ). Dit model omvat de hele veiligheidsketen, de civiele rechtspraak, de bestuursrechtspraak en de civiele rechtsbijstand. Onlangs verscheen onderzoek over hoe het model verder doorontwikkeld zou kunnen worden.
In onderstaande animatie wordt het PMJ nader toegelicht.
Media error: Format(s) not supported or source(s) not found
Bestand downloaden: https://www.rovid.nl/wodc/aco/2023/wodc-aco-20231123-id9rdna2y-bron.mp4Veiligheidsketen
Het PMJ raamt een toename van 1,2% van het aantal door de politie geregistreerde misdrijven in de periode 2023-2029. Aangezien de bevolking in dezelfde periode naar verwachting stijgt met 0,6%, zal de geregistreerde criminaliteit per hoofd van de bevolking naar verwachting stijgen met 0,6%. Het aantal geregistreerde verdachten blijft in deze periode ongeveer gelijk. Het aantal ondervonden delicten door slachtoffers neemt naar verwachting toe met gemiddeld 4% per jaar. Het aantal ondervonden geweldsdelicten neemt naar schatting toe met ruim 4% per jaar.
De capaciteitsbehoefte van het gevangeniswezen neemt volgens de raming van het model toe met gemiddeld 1% per jaar in de periode 2023-2029, voornamelijk omdat het aantal én de gemiddelde duur van vrijheidsstraffen voor volwassenen licht stijgen. De capaciteitsbehoefte van de forensisch psychiatrische centra (FPC’s) stijgt naar verwachting met gemiddeld 3% per jaar. De instroom van personen met reclasseringstoezicht blijft naar verwachting gelijk in de periode 2023-2029.
Het aantal Halt-verwijzingen blijft naar verwachting ongeveer gelijk in de periode 2023-2029. De instroom van werkstraffen bij de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) stijgt naar schatting met minder dan 1% per jaar. De capaciteitsbehoefte van de justitiële jeugdinrichtingen neemt naar verwachting toe met gemiddeld 1% per jaar.
Civiel- en bestuursrechtelijke rechtspraak
De instroom van dagvaardingen in handelszaken bij de sector civiel van de rechtbanken neemt naar schatting toe met circa 1% per jaar in de periode 2023-2029, terwijl de verzoekschriften in handelszaken met minder dan 1% per jaar zullen toenemen. De instroom van verzoekschriften in familiezaken neemt naar verwachting toe met gemiddeld 1% per jaar in de periode 2023-2029.
Verwacht wordt dat de instroom van dagvaardingen bij de sector kanton van de rechtbanken zal toenemen met gemiddeld 2% per jaar terwijl de instroom van verzoekschriften bij de sector kanton zal afnemen met circa 1% per jaar.
De instroom van belastingzaken in 1e aanleg neemt naar verwachting toe met gemiddeld ongeveer 1% per jaar in de periode 2023-2029. De instroom van overige bestuurszaken zal afnemen met gemiddeld minder dan 1% per jaar.
Beleidsneutrale raming
Demografische, economische, maatschappelijke en overige factoren in de samenleving vormen de basis voor het PMJ. Op basis van de verwachte ontwikkelingen van deze factoren wordt een uitspraak gedaan over de verwachte effecten op de justitiële ketens. De ramingen zijn ‘beleidsneutraal’. Dat wil zeggen dat de ramingen uitgaan van gelijkblijvend beleid, gebaseerd op gegevens tot en met 2022. De crisissituatie in de Oekraïne als gevolg van de oorlog met Rusland kan gevolgen hebben voor de justitiële ketens die nog niet in deze ramingen zijn verwerkt.