Onderhoudsplannen VvE’s vaak niet op orde
De meeste verenigingen van eigenaars (VvE) maken een meerjarenonderhoudsplan en reserveren jaarlijks een minimumbedrag voor groot onderhoud en (verdere) verduurzaming van het appartementencomplex. Deze verplichting geldt sinds de Wet verbetering functioneren verenigingen van eigenaars op 1 januari 2018 intrad. Maar de onderhoudsplannen voldoen vaak niet aan de gestelde eisen. En verduurzaming van de gebouwen blijft achter, omdat de kosten een struikelblok zijn. Dat blijkt uit de wetsevaluatie die Atlas Research, in opdracht van het WODC, heeft uitgevoerd.
Om de Nederlandse woningvoorraad in goede staat te krijgen en te houden, is onderhoud van groot belang. Dat geldt ook voor verduurzaming in het kader van de verlaging van de CO2-uitstoot. In Nederland zijn er ruim 135 duizend VvE’s met in totaal bijna 1,4 miljoen woningen (op 1 januari 2022). Dat is 18% van de totale woningvoorraad op dat moment.
Meer VvE’s met een MJOP
Van de VvE’s in het onderzoek heeft 82% een meerjarenonderhoudsplan (MJOP). De omvang van de VvE is hierin erg belangrijk: de grotere VvE’s hebben vrijwel altijd een MJOP, terwijl dit bij de kleinste groep VvE’s in maar vier van de tien gevallen zo is. De grootste VvE’s (meer dan 40 woonappartementsrechten) hadden vaak al voor de inwerkingtreding van de wet een MJOP. De andere VvE’s hebben dit vaker recent opgesteld. Een reservefonds is bij 84% van de VvE’s aanwezig. Het merendeel spaart in overeenstemming met het MJOP, waarbij de grote VvE’s dat beduidend vaker doen. De geïnterviewde experts en stakeholders zijn positief over het concept van een MJOP en vinden het een goede manier om in beeld te brengen welke kosten te verwachten zijn de komende jaren.
Meer vormvereisten MJOP nodig
Uit het onderzoek blijkt dat een groot deel van de onderhoudsplannen niet voldoet aan de huidige eisen van een MJOP, zoals tien jaar vooruitkijken of een gelijkmatige toerekening van kosten over de jaren. Daarbij geldt dat hoe groter de VvE is, hoe vaker er wel aan de eisen wordt voldaan. Daarnaast bestaan er twijfels of de VvE’s wel voldoende reserveren voor het benodigde onderhoud. Er wordt bijvoorbeeld maar een deel van de kosten begroot. Denk aan het wel begroten voor het vervangen van een lift, maar niet voor het toekomstige onderhoud van die nieuwe lift. Ook wordt er vaak geen rekening gehouden met stijgende kosten of onvoorziene kosten. Volgens de experts en stakeholders die deelnamen aan het onderzoek zijn er meer vormvereisten nodig. Zij bevelen aan om een standaardmodel of checklist te ontwikkelen waarmee VvE’s hun MJOP kunnen opstellen.
Financiële limieten verduurzaming
De meerderheid van de VvE’s vindt het belangrijk dat de woning duurzaam en energiezuinig is. Toch zijn er maar weinig VvE’s met een duurzaam meerjarenonderhoudsplan (DMJOP). Dit vanwege de financiële limieten van eigenaars waar VvE’s nu al regelmatig tegen aanlopen. De respondenten in het onderzoek verschillen van mening over nut en noodzaak van een DMJOP. Brancheverenigingen zijn kritisch over het invoeren van een wettelijk verplicht DMJOP. De respondenten zien liever meer aandacht voor de vormvereisten van het MJOP, waarin ook maatregelen om te verduurzamen kunnen worden opgenomen. Zij vinden het wel belangrijk dat die eisen dan ook gelden voor eigenaren van woningen waar geen VvE is.