Vooral stabiel werk en onderdak van belang voor recidive
Bijna 50% van ex-gedetineerde personen pleegt binnen twee jaar na vrijlating een misdrijf dat opnieuw leidt tot contact met justitie. Om deze recidivecijfers terug te dringen, wordt er tijdens detentie gewerkt aan de re-integratie naar de maatschappij. Uit WODC-onderzoek blijkt dat vooral het hebben van werk en onderdak van belang zijn voor recidive en daarnaast het niet hebben van schulden. Juist de stabiliteit van werk en onderdak zijn hierbij belangrijk. Voor een veiligere samenleving is het daarom van belang om te blijven werken aan het op orde brengen van deze leefgebieden, maar vooral te voorkomen dat problemen op deze leefgebieden ontstaan of toenemen tijdens detentie, zelfs bij zeer korte detenties. Uit dit onderzoek blijkt namelijk ook dat korte detenties net zoveel effect hebben op de situatie als (veel) langere detenties.
Jaarlijks keren ongeveer 23.000 mensen na een periode in detentie terug in de Nederlandse maatschappij. Om hen succesvol te laten re-integreren in de maatschappij en nieuwe criminaliteit (recidive) te voorkomen wordt tijdens en na detentie aan verschillende leefgebieden gewerkt die belangrijk zijn voor de re-integratie. In de zevende monitor nazorg werden alle ex-gedetineerde personen die in 2017, 2018 en 2019 uitstroomden uit detentie gevolgd. De situatie op het gebied van werk, inkomen, onderdak en schulden en de relatie met detentieduur en recidive is onderzocht.
Zowel voor als na detentie veel problemen op werk, inkomen, onderdak en schulden
Een grote groep personen betreedt en verlaat de gevangenis met één of meerdere problemen. Ongeveer 80% van de (ex-)gedetineerde personen heeft geen werk, 30% heeft geen inkomen, 30% heeft geen onderdak en 60% heeft geregistreerde problematische schulden. Problemen op deze leefgebieden hangen samen met een hogere recidive.
Vooral stabiliteit in werk en onderdak hangen samen met recidive
Personen die meer uren werken, langere tijd dezelfde baan behouden of terugkeren naar hun adres van voor detentie hebben een lagere recidive. Dit wijst erop dat stabiele en intensieve sociale relaties mensen weerhouden van crimineel gedrag. Het is daarom van belang om vooral te voorkomen dat mensen hun werk of onderdak verliezen tijdens detentie.
Zelfs bij zeer korte detenties problemen op werk, inkomen, onderdak en schulden
Er zijn nauwelijks verschillen in de situatie op deze leefgebieden tussen mensen die kort (tot 10 dagen) en langer (1 tot 2 jaar) vastzitten, ook niet wanneer rekening wordt gehouden met verschillen in achtergrondkenmerken en de situatie voor detentie. In Nederland zitten zeer veel mensen kort in detentie - ruim twee derde zit minder dan 3 maanden. Die vele korte detenties zijn zorgelijk gezien het feit dat korte detenties net zo veel effect hebben als veel langere detenties. Tijdige screening van personen in detentie is nodig om ook bij korte detenties de problemen op de basisvoorwaarden in beeld te hebben en aan te kunnen pakken.