Effectiviteit pilot voor arbeidsintegratie van gedetineerden nog niet vast te stellen
De pilot Maatwerk is een aanpak tot begeleiding en bemiddeling van gedetineerden naar werk die met behulp van vrijwilligers van Gevangenenzorg Nederland (GNd) en ondernemers is uitgevoerd in de Penitentiaire Inrichting (PI) in Alphen aan den Rijn. Tussen 2021 en 2024 zijn 70 trajecten gestart, waarvan er 37 zijn afgerond. Er zijn 13 gedetineerden bemiddeld naar (vrijwilligers)werk. Uit een evaluatie van Dialogic, in opdracht van het WODC, blijkt dat deze aanpak wel zou kunnen werken, maar dat er dan wel aan allerlei voorwaarden moet zijn voldaan en dat het meer tijd vergt. Het is dan ook te vroeg om uitspraken te doen over de effectiviteit van deze aanpak.
Via de pilot worden gedetineerden gemotiveerd om aan de slag te gaan met hun toekomst, onder andere door te helpen bij het vinden van werk na hun detentie. Dit zou het leven van ex-gedetineerden in positieve zin kunnen beïnvloeden en kunnen bijdragen aan een kleinere kans op recidive. Vrijwilligers van GNd en ondernemers spelen een belangrijke rol. De aanpak zou toegankelijk moeten zijn voor een zo groot mogelijke groep gedetineerden.
Uitspraken over effectiviteit nog niet mogelijk
Deze evaluatie laat zien hoe moeilijk het is om een (goed beschreven) pilot van de grond te krijgen in een PI-omgeving. De GNd had als doelstelling om ieder jaar 70 trajecten op te starten, maar dat is niet gelukt. Dit had allerlei organisatorische oorzaken, zoals toegang en veilig verblijf van de vrijwilligers op de afdelingen, beschikbaarheid van ruimtes en aanwezigheid van voldoende personeel. Alhoewel de aanpak zelf wel positief wordt beoordeeld, is het nu nog te vroeg om vast te stellen dat voortzetting ervan binnen de PI Alphen aan den Rijn en in andere PI’s toegevoegde waarde heeft.
Mogelijke benutting uitkomsten onderzoek
Uit het onderzoek zijn diverse knelpunten naar voren gekomen. Deze kunnen voor beleid en uitvoering aanknopingspunten bieden om de aanpak te verbeteren die in potentie zinvol is. Zo zorgt weinig diversiteit onder de vrijwilligers ervoor dat niet alle gevangenen openstaan voor contact. En door bijvoorbeeld de personeelstekorten konden de vrijwilligers niet op de avonden aanwezig zijn, maar alleen nog maar om de week op zaterdag.