WODC-publicaties 2023 - week 13 14 en 15

Uit een onderzoek van het WODC en de VU blijkt mogelijk een ‘blinde vlek’ voor delinquente meisjes in de strafrechtsketen. Zo zouden ze minder snel in beeld komen als verdachte. En als ze toch in de strafrechtsketen terecht komen, lijkt het of ze bewust of onbewust anders gezien en bejegend worden dan jongens. Daarnaast laat het onderzoek zien dat meisjes mogelijk andere delicten plegen en andere rollen vervullen dan jongens. Ze hebben ieder wellicht een eigen aanpak nodig voor resocialisatie. Kennis over hun delinquente gedrag en de aanpak daarvan is nog beperkt. Daarom is de aanbeveling om meer te investeren in het verkrijgen en vergroten van (evidence based) kennis over delinquente meisjes.

Investeer in kennisontwikkeling over delinquente meisjes

De afgelopen jaren worden journalisten steeds vaker bedreigd of agressief benaderd en daarmee in hun werk belemmerd. Dit is een diffuus probleem. De aard en omvang van het geweld variëren, net als de manier waarop journalisten dit geweld ervaren. Daarnaast hebben sommige journalisten vaker met geweld te maken dan anderen, zoals bij verslaglegging van demonstraties. Maar het is geen geïsoleerd probleem. Veel journalisten, ook die zelf weinig of geen geweld ervaren, schetsen een breder vijandig klimaat ten opzichte van de beroepsgroep. Dat blijkt uit onderzoek van Erasmus Universiteit, in opdracht van het WODC.

Geweld tegen journalisten is onderdeel van breder maatschappelijk vraagstuk

Op 1 april 2014 is het adolescentenstrafrecht ingevoerd in Nederland. Om de toepassing hiervan te kunnen monitoren is het van belang om de betreffende zaken te kunnen identificeren in de justitiële registratiesystemen. De toepassing van het adolescentenstrafrecht wordt echter niet direct in die systemen geregistreerd. Daarom worden schattingen van de toepassing gemaakt aan de hand van zogenoemde zoekregels (query’s). In dit deelonderzoek is de nauwkeurigheid onderzocht van de query’s om zaken te identificeren waarbij het adolescentenstrafrecht is toegepast.

Hoe identificeer je zaken waarin het adolescentenstrafrecht is toegepast?

De Nederlandse overheid wil zelfstandig gerubriceerde informatie kunnen beschermen tegen toenemende en veranderende dreigingen. Open source encryptie kan daarvoor een uitkomst bieden, omdat je daarmee niet afhankelijk bent van een leverancier en maatwerk mogelijk is. Volgens de normen voor informatiebeveiliging bij de overheid is er momenteel slechts één open source encryptiemiddel dat bruikbaar is voor gerubriceerde overheidsinformatie. Het gaat dan om informatie met een lager beveiligingsniveau. Op hogere beveiligingsniveaus is inzet van open source encryptie in principe uitgesloten.

Open source encryptie nauwelijks bruikbaar voor bescherming vertrouwelijke overheidsinformatie

Encryptie, oftewel versleuteling van gegevens, neemt in opsporingsonderzoeken een prominente rol in. Deze rol werkt twee kanten uit. Aan de ene kant werkt encryptie belemmerend doordat de politie geen directe toegang heeft tot bewijs op bijvoorbeeld telefoons en pc’s. Maar als de code eenmaal is gekraakt, beschikt de politie vaak over een schat aan informatie. Encryptie maakt de opsporing eigenlijk niet anders dan bijvoorbeeld een crimineel die niets wil zeggen. In beide gevallen moet de politie manieren bedenken om de cruciale informatie toch te krijgen. Dat blijkt uit onderzoek van NHL Stenden Hogeschool in samenwerking met de Open Universiteit en de Politieacademie, in opdracht van het WODC.

Maakt de grote rol van encryptie het opsporingswerk écht anders?

Tijdens focusgroepen praten deelnemers niet alleen met een gespreksleider, maar ook met elkaar over een specifiek onderwerp. Focusgroepen zijn met name geschikt om meningen, waarden en overtuigingen in de dagelijkse praktijk te onderzoeken. Ook kunnen ze indicaties opleveren over mogelijke ontwikkelingen en input opleveren voor vervolgonderzoek. Daarom kunnen focusgroepen een relevante bijdrage leveren aan de Monitor Jeugdcriminaliteit, vooral voor het duiden van ontwikkelingen en het beschrijven van fenomenen.

Focusgroepen kunnen relevante bijdrage leveren aan de Monitor Jeugdcriminaliteit

Sinds 1 juli 2022 kunnen krakers binnen 3 dagen uit een gekraakt pand worden gezet. Dat is geregeld in de Wet handhaving kraakverbod. Voor die tijd konden krakers een kort geding aanspannen tegen de uitzetting, dat ze dan in het gekraakte pand mochten afwachten. Dat kon tot wel 8 weken duren. Bij de meeste kraakincidenten in 2021 – dus voor het inwerkingtreden van de nieuwe wet – verlieten de krakers het pand in overleg met de eigenaar. Slechts in 10% van de kraakincidenten gaf de officier van justitie een aanzegging tot ontruiming. Dat blijkt uit onderzoek van Bureau Ateno, in opdracht van het WODC.

Strafrechtelijke aanzegging ontruiming kraakpand in 2021 eerder uitzondering dan regel

Met de  wettelijke vastlegging van betalingsregelingen voor verkeersboetes in 2018 wilde de overheid burgers meer maatwerk bieden bij het betalen van verkeersboetes. Tussen 2018 en 2021 steeg het totaal aantal aangevraagde betalingsregelingen van circa 191.000 naar 298.000. Het aantal toegekende betalingsregelingen is gestegen van ruim 170.000 in 2018 naar bijna 274.000 in 2021. De meeste van deze regelingen eindigen in volledige betaling. Het aandeel regelingen dat eindigt met onvoldoende of geen betaling is gedaald. Dat blijkt uit onderzoek van Cebeon, in opdracht van het WODC.