Cybercriminelen gebruiken computers om onder meer bankrekeningen te plunderen, computers te infecteren en mensen af te persen met gestolen privézaken. Het kabinet wil meer doen om cybercriminaliteit te bestrijden. Het WODC heeft veel onderzoeken verricht op dit gebied.
Daderprofielen van cybercriminelen
Hoewel veel onderzoek is gedaan naar de activiteiten van georganiseerde cybercriminaliteit en de tactieken, technieken en procedures die worden gebruikt om illegale activiteiten uit te voeren, is veel minder bekend over de daderprofielen van de cybercriminelen die hierbij betrokken zijn. In deze context is een kennistafel georganiseerd om bestaande kennis over de achtergrondkenmerken, drijfveren en rekrutering van deze groep cybercriminelen, en de hiaten in deze kennis, in kaart te brengen.
Lees het rapport Daderprofielen van cybercriminelen uit Oost-Europa en Rusland dat in 2024 is gepubliceerd.
Evaluatiekader en nulmeting Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS)
De Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS) heeft een beleidshistorie van meer dan tien jaar. Om de digitale weerbaarheid van Nederland te vergroten heeft de Rijksoverheid in 2018 in samenwerking met publieke en private partijen, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties de Nederlandse Cyber Security Agenda (NCSA) vastgesteld. De NCSA bouwde voort op de effecten die gerealiseerd waren bij de eerdere Nationale Cybersecurity strategieën uit 2011 en 2013. De NCSA bevatte zeven ambities die bijdroegen aan de volgende doelstelling: “Nederland is in staat om op een veilige wijze de economische en maatschappelijke kansen van digitalisering te verzilveren en de nationale veiligheid in het digitale domein te beschermen.” In 2021 voerde Dialogic een planevaluatie uit van deze agenda.
Gegeven de lessen vanuit de NSCA, de gekozen opzet van de NLCS (combinatie van meerjarenstrategie en adaptief actieplan) en voorgaande observaties ten aanzien van de startsituatie en monitoringsmogelijkheden is aan Dialogic gevraagd om te komen tot een evaluatiekader en nulmeting van de NLCS.
Lees meer over het onderzoek Evaluatiekader en nulmeting Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS) dat eind 2024 is gepubliceerd.
In- en doorstroom van online criminaliteit in de strafrechtsketen
Onderhavig onderzoek is erop gericht meer zicht te bieden op de in- en doorstroom van online criminaliteit in de strafrechtketen. Naast inzicht in de actuele in- en doorstroom biedt het onderzoek ook inzicht in mogelijke knelpunten binnen de strafrechtketen, good practices en verbetermogelijkheden.
Lees meer over dit onderzoek uit 2023: In- en doorstroom van online criminaliteit in de strafrechtsketen
Ransomware
In 2022 en 2023 zijn twee onderzoeksrapporten verschenen over ransomware. Er is gekeken naar de risicofactoren die ransomwar-aanvallen beïnvloeden. Daarnaast biedt het onderzoek inzicht in de mogelijkheden tot bewustwording onder bestuurders van middelgrote en kleine organisaties, zowel in de publieke als private sector. In het onderzoek uit 2024 is onderzocht met welke indicatoren inzicht kan worden gekregen in de mate waarin ransomware-aanvallen op instellingen en bedrijven in Nederland voorkomen en de aard en gevolgen van deze aanvallen met betrekking tot de eigenschappen van de getroffen instellingen en bedrijven, de response op de aanvallen, de geleden schade en andere gevolgen.
Lees meer in deze onderzoeken:
- Ransomware-aanvallen op instellingen en bedrijven in Nederland (2023)
- Verkenning risicofactoren ransomware-aanvallen (2022)
Gedragsverandering ter voorkoming van slachtofferschap cybercriminaliteit
Onderzocht is welke psychologische factoren een rol spelen bij 1) of mensen veilige wachtwoorden aanmaken en 2) of mensen online hun persoonsgegevens alleen delen wanneer dit veilig en/of noodzakelijk is. Daarnaast hebben we een interventie ontwikkeld en getest om veilig wachtwoordgedrag en het veilig online delen van persoonsgegevens te bevorderen.
Lees meer over Veilige toegang en verantwoord delen: psychologische determinanten van veilig wachtwoordgedrag en het veilig online delen van persoonsgegevens (2022)
Opsporen, vervolgen en tegenhouden van cybercriminaliteit
Het doel van dit onderzoek was om meer inzicht te krijgen in de aanpak van geavanceerde vormen van cybercriminaliteit door politie en OM. Daarnaast is gekeken in hoeverre het opsporingsonderzoek bijdroeg aan een betere informatiepositie jegens (in het online domein vaak anonieme) verdachten en hun modus operandi en hoe deze informatie kon worden gebruikt om acties te verrichten, die niet alleen gericht zijn op opsporing en vervolging van verdachten maar ook op het tegenhouden van illegale online activiteiten.
Lees het rapport Opsporen, vervolgen en tegenhouden van cybercriminaliteit dat in 2021 is gepubliceerd.