Kennislijn Forensische Zorg (FZ)
Het justitie- en veiligheidsbeleid is gericht op een veiliger en rechtvaardiger samenleving. Forensische zorg – geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en verstandelijk gehandicaptenzorg onder een strafrechtelijke titel – is daarbinnen een belangrijk thema. Het meest bekend is de tbs-behandeling. Daarnaast is er een grote groep mensen met ‘overige forensische zorg (OFZ)’. Dit omvat zorg binnen de muren van minder beveiligde instellingen, ambulante zorg door forensische poliklinieken, forensische zorg tijdens detentie en forensisch beschermd wonen.
De afgelopen decennia groeide het aantal mensen dat ambulante forensische zorg en forensische woonzorg kreeg flink. Ook nam het aantal tbs-gestelden toe, zodanig dat er inmiddels sprake is van een aanzienlijke wachtlijst voor plaatsing in een forensisch psychiatrisch centrum. Organisaties in de forensische zorg ervaren de patiënten ook als steeds complexer en risicovoller. Wetenschappelijk onderzoek kan helpen om kenmerken van de forensische patiënten en de trajecten van deze patiënten beter in beeld te brengen.
De kennislijn Forensische Zorg verricht wetenschappelijk onderzoek op het terrein van forensische zorg aan volwassenen. Onze kennis, verbeterpunten, en waar mogelijk denkrichtingen voor het vervolg, dragen bij aan beter beleid. In het verleden hebben we onderzoek verricht op uiteenlopende onderwerpen. De onderzoeken zijn in te delen op een aantal specifieke thema’s:
- Het sturen op meer doelmatigheid en doeltreffendheid in de zorg. Voorbeelden zijn evaluatie van wetgeving of justitiële gedragsinterventies, onderzoek naar de tenuitvoerlegging van de tbs-maatregel, toezicht op forensische patiënten in de maatschappij, recidive (herhalen van strafbaar gedrag) van forensische patiënten, al dan niet in relatie tot zorgtrajecten en onderzoek naar risicofactoren en beschermende factoren voor gewelddadige recidive.
- Continuïteit van zorg. Denk hierbij aan onderzoek naar in-, door- en uitstroom van forensische patiënten of onderzoek naar langdurig forensische zorg.
- Innovatie in de forensische zorg. Hieronder vallen onderwerpen als biopsychosociale factoren, nieuwe technieken en screeningmethoden bij interventie en toezicht (bijv. neuropsychologische en psychofysiologische instrumenten) en toepassingen als gamification en virtual reality in de forensische zorg.
Momenteel werken we aan vier onderzoeksprogramma’s:
- Evaluatie van de Wet langdurig toezicht
- Evaluatie van de Wet forensische zorg
- Evaluatie van de Aanpak weigerende observandi
- Recidive forensische zorg.
De komende jaren richt de kennislijn Forensische Zorg zich enerzijds op het vasthouden van de onderzoekslijn op de tbs-maatregel. En anderzijds op het laten groeien en versterken van de onderzoekslijn op ‘overige forensische zorg’.
Medewerkers
- Dr. C.H. (Katy) de Kogel (Kennislijncoördinator)
- Dr. M.H. (Marleen) Nagtegaal (Kennislijncoördinator)
- Dr. A.M. (Andreas) Burger
- D.C. (Daan) Donninger
- Dr. K.H. (Klaus) Drieschner (tevens Kennislijn Staffen en Maatregelen)
- S. (Sophie) van ’t Klooster LL.M.
- Drs. L.B. (Laura) Muns
- V. (Vera) Oosterhuis Msc.
- P.D. (Patrick) Statsch
- T. (Tim) Varkevisser Msc. (tevens Kennislijn Straffen en Maatregelen)
Drie onderzoeken uitgelicht
Specifieke onderwerpen
- Reclassering, TBS en Forensische zorg
- Evaluatie Wet forensische zorg
- Evaluatie Wet langdurig toezicht
Alle onderzoeken van de Kennislijn Forensische zorg zijn te vinden in de repository.