Hoe veilig gedragen wij ons online?
Uit onderzoek van De Haagse Hogeschool en het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR), in opdracht van het WODC, blijkt dat onveilig online gedrag in hoge mate voorkomt. Zo gebruikt bijna 60 procent van de respondenten een zwak wachtwoord, downloadt 40 procent onveilige software en deelt ongeveer 30 procent van de respondenten persoonlijke gegevens. Als respondenten phishing e-mails krijgen voorgelegd, dan blijkt dat ruim 20 procent een onveilige keuze maakt. In totaal werd 13,6 procent van de respondenten het afgelopen jaar slachtoffer van online criminaliteit. Zij werden het vaakst slachtoffer van malware (7,3%), gevolgd door phishing (2,9%) en online aankoopfraude (2,0%).
Een belangrijke voorwaarde voor online veiligheid is veilig cybergedrag. In het onderzoek zijn zeven gedragingen (cybergedragsclusters) bestudeerd: het gebruik van wachtwoorden, het opslaan van belangrijke bestanden, het installeren van updates, het gebruik van beveiligingssoftware, alertheid tijdens internetgebruik, het delen van persoonlijke gegevens en het omgaan met bijlagen en hyperlinks in e-mails. Als individuele gebruikers binnen elk cluster veilig gedrag vertonen, zou dit hen moeten beschermen tegen slachtofferschap van cybercriminaliteit.
Er blijken grote verschillen te bestaan tussen het zelfgerapporteerde gedrag en het daadwerkelijke, objectieve gedrag. Uit onderzoek naar zelfgerapporteerd cybergedrag komt een aantal achtergrondkenmerken van respondenten naar voren: hoe hoger de leeftijd, hoe veiliger het gerapporteerde cybergedrag en hoe veiliger wordt omgegaan met hyperlinks in phishing e-mails. Voor opleiding is de relatie negatief: hoe hoger de opleiding, hoe minder veilig het zelfgerapporteerde cybergedrag is. Het hebben van een inwonende kinderen, jonger dan 16 jaar, hangt samen met minder veilig omgaan met hyperlinks in phishing e-mails.
Bij de objectieve metingen van daadwerkelijk cybergedrag vinden de onderzoekers ook een aantal significante kenmerken. Werkenden kiezen een minder sterk wachtwoord en downloaden vaker software uit onbetrouwbare bron. Daarnaast kiezen respondenten met een hogere opleiding een minder sterk wachtwoord, maar gedragen zij zich wel veiliger op het gebied van delen van persoonlijke gegevens. Het klikgedrag van mannen is gemiddeld minder veilig dan dat van vrouwen en zij delen eveneens meer persoonlijke gegevens. Samenwonenden vertonen daarentegen juist veiliger klikgedrag. Tot slot lijkt het erop dat hoe ouder burgers zijn, hoe meer persoonlijke gegevens zij delen.
Lees het volledige rapport: Hoe veilig gedragen wij ons online? Een studie naar de samenhang tussen kennis, gelegenheid, motivatie en online gedrag van Nederlanders.