Expertmeeting onderzoeksprogramma’s Wet forensische zorg, Wet verplichte ggz en Wet zorg en dwang
Het WODC gaat de komende jaren evaluatieonderzoek doen naar de Wet forensische zorg (Wfz). De Wet Forensische zorg, die grotendeels in 2019 in werking is getreden, regelt de zorg die daders krijgen om ervoor te zorgen dat zij veilig kunnen terugkeren in de samenleving. De Wfz hangt samen met de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en Wet zorg en dwang, die ook recent in werking zijn getreden en zullen worden geëvalueerd. Om de evaluaties van de drie wetten op elkaar en bij de praktijkervaring met de wetten te laten aansluiten organiseerden het WODC en ZonMW op 30 oktober een digitale expertbijeenkomst met alle onderzoekers en organisaties die in de praktijk met de wet te maken hebben.
Veroordeelden met een verstandelijke beperking of psychische problematiek hebben specifieke zorg en begeleiding nodig in of naast het strafrechtelijke kader. Een belangrijk doel van de Wfz is om de patiënt op de juiste plek te krijgen, met de juiste forensische zorg. In het evaluatieonderzoek zal dan ook worden gekeken of de Wfz hieraan bijdraagt. Daarnaast moet door de Wfz de zorg na afloop van het strafrechtelijk kader beter aansluiten op de zorg tijdens het strafrechtelijk kader. Ook dit zal het WODC onderzoeken.
Samenhang met andere wetsartikelen
Per 1 januari 2020 geldt ook artikel 2.3 Wfz, waarin is vastgelegd dat een strafrechter een zorgmachtiging kan opleggen waarmee een justitiabele naar de reguliere geestelijke gezondheidszorg uitstroomt. Bij dit artikel is samenhang met de Wet zorg en dwang en de Wet verplichte ggz. Deze wetten worden onderzocht door een consortium van het Amsterdam Universitair Medisch Centrum en het Trimbos-instituut. In een digitale expertmeeting spraken de onderzoekers van de drie wetsevaluaties met vertegenwoordigers van organisaties die met de wet te maken hebben, zoals het Openbaar ministerie, de Nederlandse vereniging voor Psychiatrie, de Vereniging Nederlandse Gemeenten en aanbieders van forensische zorg. Hierbij kwam onder meer aan de orde welke accenten gelegd zouden moeten worden in de evaluatieonderzoeken.
Onderzoeksprogramma
Om de ervaringen met de Wfz in de praktijk in kaart te brengen wordt o.a. gebruik gemaakt van interviews, focusgroepen met professionals en patiënten en hun naasten, onderzoek naar rechterlijke uitspraken, gedragsdeskundige adviezen, en dossiers van forensische patiënten. Ook zullen gegevens uit verschillende registratiesystemen, waaronder gegevens over trajecten van forensische patiënten en recidivegegevens een belangrijke bron zijn voor de doelbereikingsevaluatie.