WODC-publicaties 2022 - week 37

In april 2020, tijdens de eerste gedeeltelijke lockdown, treedt de eerste spoedwetgeving rondom corona op het terrein van Justitie en Veiligheid (JenV) in werking. Dankzij die wetgeving kan het rechtsverkeer weer doorgaan tijdens de crisis, zoals het houden van een rechtszitting, het passeren van aktes bij de notaris en het uitreiken van dagvaardingen. Nu de crisissituatie wat meer tot rust is gekomen, blijkt dat vooral draagvlak bestaat om door te gaan met het organiseren van digitale zittingen in de (tucht)rechtspraak. Over de meerwaarde van het behoud van andere tijdelijke voorzieningen wordt wisselend gedacht.

Breed draagvlak voor behoud digitale zittingen in de rechtspraak

De strafrechter kan voor verdachten met een psychische stoornis een machtiging afgeven, waarmee zij worden verplicht tot het ondergaan van (onvrijwillige) zorg in de reguliere geestelijke gezondheidszorg (ggz). Voor zo’n zorgmachtiging gebruikt de rechter artikel 2.3 Wet forensische zorg (Wfz). Het WODC dook de rechterlijke uitspraken in en onderzocht hoe en voor wie de strafrechter dit artikel in de eerste anderhalf jaar heeft gebruikt.

Eerste indruk werking artikel 2.3 Wfz: wie stuurt de strafrechter door naar de geestelijke gezondheidszorg?

Hoe en met welke doelen is de Wet forensische zorg (Wfz) tot stand gekomen? Op welke wijze zou de Wfz die doelen in theorie moeten bereiken en welke onderbouwing is daarvoor? Dat is in kaart gebracht in de vandaag gepubliceerde planevaluatie Wfz. Daaruit blijkt dat niet alle veronderstelde werkzame mechanismen van de Wfz ondersteund worden door een solide theoretische onderbouwing. Of dat de praktische randvoorwaarden voor deze mechanismen ontbreken, waardoor het bereiken van de doelen van de Wfz kan worden bemoeilijkt.

Theoretische basis Wet forensische zorg tegen het licht gehouden

Bestuurders die zijn aangehouden voor rijden onder invloed van alcohol kunnen, naast een strafrechtelijke sanctie (bijvoorbeeld een boete), een bestuursrechtelijke maatregel (zoals een cursus) opgelegd krijgen door het CBR. Uit onderzoek van het WODC blijkt dat voor sommige groepen deelnemers de maatregelen in de onderzoeksperiode goed en voor andere juist minder goed werken.

Maatregelen alcohol en verkeer niet voor alle overtreders even effectief

Het aantal DNA-profielen in de databank is de belangrijkste factor die de kans op het vinden van een match met een (naaste) verwante bepaalt. Voor alle databanken geldt op dit moment dat het aantal profielen uit niet-westerse landen zo laag is dat de kans om een match te vinden met iemand uit een niet-westers land extreem klein is. Advisering over het gebruik van DNA-databanken blijft altijd maatwerk. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit een onderzoek dat Dialogic in opdracht van het WODC heeft uitgevoerd en heeft geleid tot een afwegingskader om DNA-databanken te beoordelen.

Waar moeten geadopteerden op letten als zij overwegen een DNA-databank te gebruiken?

Het nieuwe themanummer van Justitiële Verkenningen gaat over de problematiek rondom terugkeer van migranten zonder verblijfsrecht. Alle bijdragen uit dit themanummer raken aan verschillende aspecten van discussies rondom het thema van terugkeer, zoals de waarborging van fundamentele rechten en duurzaamheid van terugkeer. Dit themanummer maakt duidelijk dat er geen makkelijke oplossingen zijn voor de terugkeerproblematiek en geeft lezers inzicht in de complexiteit ervan vanuit verschillende gezichtspunten.

Verschillende belangen en perspectieven bij terugkeer van migranten zonder verblijfsrecht